Do tworzenia preparatów na bazie ziół oraz do rozcieńczania olejków eterycznych stosuje się oleje bazowe, zwane również olejami nośnymi lub stałymi, ponieważ nie ulegają – tak jak olejki eteryczne – odparowaniu pod wpływem powietrza. Olejki eteryczne są bardzo lipofilne, co oznacza, że są łatwo wchłaniane przez tłuste oleje i woski. Ponieważ większość olejów nośnikowych pochodzi z części roślin zawierających tłuszcz – jak nasiona, pestki lub orzechy – absorbują one olejki eteryczne, które ulegają rozcieńczeniu po wymieszaniu z całą objętością oleju nośnikowego.
Oleje bazowe pochodzą z substancji roślinnej o znacznej zawartości tłuszczu, więc mogą ulegać zjełczeniu, jeśli nie są przechowywane w prawidłowy sposób. Podobnie jak olejki eteryczne, trzymaj je w ciemnych, szczelnie zamkniętych butelkach z dala od słońca i sztucznego światła. Okres ważności olejów nośnych zależy od rodzaju oleju. Przechowywanie ich w lodówce pozwala na dłużej zachować ich świeżość i odrobinę przedłużyć okres trwałości. Jednak tak jak wszystkie inne produkty w lodówce, oleje nośnikowe mogą się w końcu zepsuć. Jeśli wygląd lub zapach oleju wzbudza twoje podejrzenia, od razu go wyrzuć.
Większość olejów bazowych ma własny aromat, który może być słodki, orzechowy, ziołowy lub pikantny. Nie są tak silne jak zapach olejków aromatycznych i generalnie ich woń nie zniekształca zapachu olejków eterycznych.
W tym momencie myślisz może, że standardowy olej roślinny z supermarketu nie ma zapachu. To prawda, gdyż do tych olejów dodaje się rozpuszczalniki chemiczne w celu wybielenia produktu, usunięcia potencjalnych nieprzyjemnych zapachów oraz zabicia bakterii. Stosowanie sztucznych środków wydłuża okres przydatności oleju do spożycia, jednak oznacza to także, że wraz z olejem chemikalia te trafiają do Twojego organizmu.
Wybierając olej do przygotowania preparatów ziołowych, ale też do gotowania, należy decydować się na olej nierafinowany i – jeśli będzie dostępny – organiczny.
Oleje rafinowane produkuje się przy możliwie najniższych kosztach, dodaje się do nich chemiczne rozpuszczalniki, a coraz częściej pozyskuje się je z genetycznie zmodyfikowanych roślin. Oleje rafinowane pozbawiane są jakiegokolwiek zapachu i mają bardzo bladą barwę, lub nie mają jej wcale. W rezultacie przedstawiają niewielką wartość odżywczą lub leczniczą. Ponadto niektóre materiały roślinne zbierane w celu pozyskania tych olejów bywają przechowywane przez rok lub dłużej przed rozpoczęciem procesu przetwarzania. Kiedy surowiec roślinny zostanie wreszcie wyjęty z opakowania, myje się go środkami chemicznymi, aby usunąć pleśń, która mogła się rozwinąć w czasie przechowywania. Przy produkcji olejów rafinowanych stosuje się cały szereg różnych procesów, ponieważ gdy jedno działanie wymaga dodania do oleju jakiegoś środka w celu pozbycia się naturalnego zapachu lub koloru surowca, potrzebna jest kolejna operacja, by usunąć pozostałości sztucznego dodatku, gdy spełni już on swoją funkcję. Po wyciśnięciu z oleju większości składników odżywczych poddaje się go ostatniemu procesowi zwanemu winteryzacją (wymrażaniem). Ma to zapobiegać mętnieniu oleju w niższych temperaturach.
Olejki nierafinowane mogą zmętnieć, gdy są przechowywane w lodówce, ale nie zmieniają wtedy składu chemicznego ani się nie psują.
Istnieje wiele terminów stosowanych w opisach olejów. „Częściowo rafinowany” oznacza, że olej poddawano pewnym procesom chemicznym – najczęściej chodzi o wybielanie, maskowanie zapachu i winteryzację. Słowo „czysty” przy nazwie produktu informuje po prostu, że nie był on mieszany z innymi rodzajami olejów, natomiast określenie „naturalny” na etykiecie wskazuje, że olej nie został rozcieńczony żadnym odpowiednikiem syntetycznym.
Olej nierafinowany może być ponadto oznaczony jako „tłoczony na zimno” lub „tłoczony mechanicznie”, co oznacza, że nie był poddawany działaniu wysokich temperatur. Materiał roślinny jest zazwyczaj wyciskany przez prasę śrubową więcej niż jeden raz, aby pozyskać jak najwięcej oleju. Ten zgromadzony po pierwszym tłoczeniu nazywa się z angielska „virgin”.
ZOBACZ RÓŻNE RODZAJE OLEJÓW BAZOWYCH >>
Więcej informacji o samodzielnym tworzeniu preparatów ziołowych, ale także o uprawie ziół, znajdziesz w książce „Ziołowy ogród” dostępnej w CzaryMary.pl >>